Varis genetik geçişli bir toplardamar hastalığıdır ve venlerde meydana gelen genişleme sonucu oluşur. Bu genişleme, venlerin kapakçıklarında yetersizliğe neden olur ve dolayısıyla kan toplardamarda birikir, yukarı iletilemez. Bu durum, bacaklarda şişme, ağrı, yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Varis, kadınlarda daha sık görülmekle beraber erkeklerde de görülmektedir.
Varis tedavisinde kullanılan yöntemler arasında şunlar yer almaktadır:
Önleyici Tedbirler: Her ne kadar genetik bir hastalık olsa da varis oluşumunu engellemek ya da geciktirmek için birtakım önlemler alınabilir. Aşırı kilo alımından kaçınmak, uzun süre hareketsiz oturmamak, uzun süre hareketsiz ayakta durmamak varis oluşumunu geciktirebilir. Tüm bunlara rağmen sporcularda, zayıf kişilerde, devamlı ayakta durmayanlarda, hareketli insanlarda da varis oluştuğunu unutmamak gerekir.
Kompresyon Çorap: Bu çoraplar, bacaklardaki varislerin etkilerini azaltmak için kullanılır. Kanın bacakta göllenmesini engelleyerek etki eder. Semptomatik tedavi yapar, kesin çözüm değildir. Yeni varis oluşumunu engellemez, oluşmuş varislerin kaybolmasını sağlamaz. Sadece ağrı hissinin azalmasını sağlar, damar içlerinde pıhtı oluşmasını engeller.
Medikal Tedavi: Varis belirtilerini azaltmak veya pıhtı oluşumunu engellemek çin bazı ilaçlar kullanılabilir. Örn; venöz yetmezliği olan hastalara venotonik ilaçlar verilebilir, çok geniş variköz pakeleri olan hastalarda pıhtı oluşumunu engellemek için kan sulandırıcı ilaç verilebilir.
Endovenöz Tedaviler: Lazerle, buharla, radyofrekans yöntemiyle veya yapıştırma yöntemiyle damarın içten kapatılmasıdır. En yaygın kullanım , EVLA yani EndoVenözLAzerAblasyon yöntemidir. Bu yöntemde katater yardımıyla damar içine yerleştirilen lazer fiberinin ucu kontrollü şekilde ısıtılır, damarın iç yüzü yakılarak damarın birbirine yapışması sağlanır. Böylece yabancı madde kullanılmadan dokuların yapışıp damarın kapanması sağlanır. Yapıştırıcı yönteminde ise içeriye enjekte edilen yabancı madde, damar içinde sertleşerek damarın kapanmasını sağlar, sert bir madde olarak orada hissedilmaye devam edilir.
Köpük Skleroterapi: Lazer fiberinin ilerleyemediği büküntülü damarlarda ve ince kılcal damarlarda , damarı içten yakan ve bu sayede damarın yapışmasını sağlayan bir ilaç kullanılır.
Cerrahi Tedavi: Bu yöntemde varisler cerrahi olarak çıkarılır. Lazerle yapılan tedavi sonrası hasta normal yaşamına dönebilirken cerrahi tedavi sonrası hasta en az 1 ay istirahat etmek zorundadır.
Her hastanın durumu farklıdır ve hangi tedavi yöntemi kullanılacağı, hastanın durumu, varis şiddeti, kişinin yaşı ve sağlık durumu gibi faktörlere göre belirlenir. Varis tedavisi sadece bir uzman tarafından yapılmalıdır.
Son gelişen teknoloji ile artık varisten tamamen kurtulmak mümkün! Önleyici tedbirler almak varisin oluşumunu geciktirebileceği gibi yeni tedavi şekilleri de varisten tamamen kurtulmayı mümkün kılıyor. Ameliyatsız tedavi yöntemleriyle varislerden tamamen kurtulmak mümkün oluyor.
Varis tedavisi yöntemi kişinin durumuna, varisin şiddetine ve varislerin yerine göre belirlenir.
• Kişinin yaşı, sağlık durumu, kullandığı ilaçlar değerlendirilir. Ancak ameliyatsız varis tedavisi yöntemleri genel olarak çoğu bireye uygulanabilmektedir. Çünkü hastaların genel anestezi almmasına gerek yoktur ve kesi- dikiş yapılmadığından hasta aynı gün normal hayatına dönebilmektedir.
• Varis şiddeti, varislerin büyüklüğü ve yaygınlığına göre tedavi şekli ve süresi değişir. Daha küçük varisler için köpük skleroterapi yeterli ola bilirken büyük varisler için EVLA yani EndoVenözLAzer Ablasyon ve sonrasında köpük skleroterapi gerekebilmektedir. Bazı hastalarda lazerle tedavi sıraasında tek giriş yapılması yeterli olurken bazılarında birden çok giriş yapılması elzemdir.
• Varislerin yeri, tedavi şeklini belirler. Kasık ön kısmında olan nodal vene bağlı bir variköz vense köpük skleroterapi ile kapatılırken ALTD denilen damarsa ve bileşkeye açılıyorsa EVLA yapılması gerekebilir. Tüm bunlar, varis muayenesi ve Doppler ultrasonla çıkarılan venöz harita sonucu belli olmaktadır.
Hangi tedavinin uygulanacağı etkin bir muayene ve Doppler ultrasonla değerlendirme sonucu doktor tarafından belirlenmelidir. Doktorunuzu durumunuza, varislerin durumuna ve şiddetine göre en uygun tedaviyi belirleyecektir.
Varis tedavisinin süresi, kişinin durumuna ve hangi tedavinin uygulanacağına göre değişir.
Yürüyüş ve Hareket: Önleyici tedbirlerdir ve düzenli yapılması gerekir.
Çorap ve Medikal Tedavi: Sadece semptomatik tedavi sağlar, varisleri geçirmez. Hasta geçici rahatlama hisseder. Aylar, yıllar sürebilir.
EVLA: Damarın içine yerleştirilen lazer fiberi ile yapılan bir tedavidir. 1 saatlik bir işlemdir. Hasta yürüyerek gelir, yürüyerek gider.
Köpük Skleroterapi: Yapılan damarların çokluğuna bağlı olarak tek seansta da bitebilir, 5-6 seans da sürebilir. Her gün tek seans yapılır, seans 30 dk-1 saat sürer.
Cerrahi Tedavi: 2-3 saatlik bir tedavidir. Hastane ihtiyacı vardır. Genel anestezi ya da belden uyuşturma yapılır. Nekahat dönemi uzundur, yatak istirahati gerektirir. Komplikasyonları ameliyatsız tedaviye göre oldukça fazladır.
Lazerle ve köpükle yapılan ameliyatsız tedaviler sonrası hasta hemen normal yaşantısına dönebilir. Sadece 3 gün-1 ay arasında çok ince bir varis çorabı giymesi gerekmektedir. Damarların %90’ı hemen kaybolur, bir kısmı bir süre görünmeye devam edebilir. Hastanın genel iyileşme süresine bağlı olarak hastadan hastaya değişiklik görülebilir.
Varisler, damar duvarındaki zayıflık nedeniyle oluşur ve kan dolaşımının geri akışına neden olur. Tedavi edilen varisler genel olarak tekrarlamaz ancak doğumlar, aşırı kilo alımı, aşırı spor yapmak gibi durumlarda yeni damarlar oluşabilir. Bu nedenlerden ötürü yukarıda bahsedilen koruyucu önlemlere varis tedavisi sonrası uymak çok önemlidir.
Aşırı kilo veya obezite varis riskini arttırabilir. Zayıflayarak kilo vermeniz varislerinizde rahatlamaya veya azalmaya neden olabilir. Ancak oluşmuş varisleriniz geçmez. Çünkü varis , damar duvarlarının zayıflaması nedeniyle oluşur. Dolayısıyla zzayıflamak, varise bağlı semptomların hafiflemesine neden olur ancak varislerin tamamen geçmesini sağlamaz.
Varislerin oluşmasını engellemek için şunlar yapılabilir:
Ancak; varisli damarlarınızda ağrı, kızarıklık, sertlik varsa, damarların üzerinde ısı artışı hissediliyorsa, eşlik eden bacak şişmesi mevcutsa acilen konusunda uzman bir doktora başvurmanız gerekmektedir.