VARİS TEDAVİSİ NASIL OLUR?

Varis Tedavisi

Varis, bacaklarda biriken kirli kanı kalbe götüren toplardamarlarda yani venöz sistemde oluşan bir hastalıktır. Varis hastalığında, varisli damarlar kirli kanı kalbe taşıyamaz hale gelir, damarlar genişler ve ağrıya neden olur. Varis tedavisi varis tipine, semptomların şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir.

Varis Tedavisi Çok Geçmeden Yapılmalıdır!

Zamanında önlemi alınmayan varis şikayetleri ileri dönemlerde büyüyerek, varis tedavisinde oldukça güç problemlerin ortaya çıkmasına neden olur.

Varis hastalığına yakalanan kişilerin ilk başvurduğu çeşitli kremlerin ve merhemlerin kullanılması, pratik olarak hastalığın hiçbir evresinde sonuç vermez.

Her 4 bayandan birinde, her 5 erkekten birinde bu şikayetler görülmektedir. Varisler çoğu kez bacak derisinin altında mavimsi renkte değişik çaplarda kıvrıntılı kabarıklıklar şeklinde görülür.

Varis Tedavisi, İçerik Haritası

• Varis Tipleri
• Varis Tedavisi Nasıl Olur?
• Varis Tedavisi Yöntemleri
• Varis Tedavisini Hangi Doktor Yapar?
• Varisler Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Varis Tipleri, Çeşitleri

Temel olarak 3 çeşit varis tipi vardır. Varis çeşitleri varisin yapısına göre belirlenir.

1. Telenjiektaziler-Kılcal Varisler
2. Retiküler Venler-Orta Boy Varisler
3. Variköz Venler-Kalın Varisler ya da İç Varisler

1. Telenjiektaziler-Kılcal Varisler

bu varisler en sık görülen varis tipi olup bu varisler çoğu insanda görülen varis tipleridir. Bu varisler çoğu zaman sağlık açısından risk yaratmazlar ancak ileri aşamada kaşıntıya ve bunun sonucunda da venöz yaralara neden olabilirler.

Bu yüzden kılcal varislerin takip edilmesi gerekir. Aynı zamanda kılcal varisler kasların arasındaki kalın toplardamar sisteminde bulunan iç varislerden de kaynaklanıyor olabilir, bunlara perforan venler ve yetmezliğine de perforan ven yetmezliği denir. Bu durumun olup olmadığının mutlaka araştırılması gerekir. Kılcal varislerin çoğu zaman estetik nedenlerle tedavi edilmesi istenmektedir.

2. Retiküler Venler-Orta Boy Varisler

bu varisler cilt yüzeyinde görülen kabarıklıklar ile kendisini gösterirler. Bu varislerin görsel bozukluğun yanı sıra ağrı ve sızlama da yaptığı olur. Bu varisin görülmesi halinde tedaviye yönelik olarak bir takım önlemlerin alınmasını da gerektirir. Bu nedenle orta boy varis hastalarının varis muayenesi olmak için bir radyoloji uzmanına başvurmasında yarar vardır.

3. Variköz Venler-Kalın Varisler ya da İç Varisler

bu varisler her zaman cilt yüzeyinde görülmeyebilirler. Vena safena magna, vena safena parva, Giacomini ven yetersizliği Cilt yüzeyinden de görülebilir ancak bacaklardaki kasların arasında kaldıkları için dışarıdan gözle yapılacak bir muayene ile varis tespiti mümkün olmaz. Bu çeşit varislerin çoğu zaman ağrı, kramp, şişme, kaşıntı gibi belirtiler göstermesi mümkündür. Bu tip varislerin mutlaka tedavi edilmesi gerekir.

Zira bu varis türü tedavi edilmediğinde damarların içinde biriken kan pıhtılaşabilir ve pıhtının dolaşıma girerek akciğere gitmesi mümkün olabilir. Böyle bir durumun yaşanmaması için kalın varis ya da iç varislerin mutlaka tedavi edilmesi gereklidir.

Varis Tedavisi Nasıl Olur?

Geçmişte varis tedavisi amacıyla yapılan varis ameliyatlarında, varisleşmiş damarlar kopartılarak çıkartılırken, şimdi varisleşmiş damarlar, aşağıda anlatacağımız yöntemlerle tedavi edilmekte ve kapatılmaktadır.

Varis Tedavisi Yöntemleri

1. Skleroterapi ile Varis Tedavisi
2. Lazerle Varis Tedavisi
3. Endovenöz Lazer Ablasyon (EVLA) Varis Tedavisi
4. Cerrahi Müdahale ile Varis Tedavisi
5. Venöz Stent

1. Skleroterapi ile Varis Tedavisi

Skleroterapi tedavisi yaklaşık 80 yılı aşkın zamandır kullanılmakta olan bir tedavi yöntemidir.

Skleroterapi ile varis tedavisi yönteminde çok ince iğneler ile varisli damarların içine sklerozan madde verilir ve ilacın sayesinde varisli damarın iç yüzeyi hasarlanır. Bu hasarlanma hali bilinçli olarak yapılır. Bu hasarın sonrasında varisli damar yapışarak kapanmaktadır.

Varis tedavisinde çok yaygın olarak kullanılan bu yöntem varis hastalarının büyük bir bölümünde varisin erken evrede tedavisini sağlamaktadır. Skleroterapi yapılan damar yapıştığı için artık içinden kan geçişi durur ve böylece bu damarda yeniden varis oluşması mümkün olmaz. Kapanan damarlar daha sonra vücut tarafından emilerek yok edilir.

Skleroterapinin ne kadar sürdüğü konusu ise merak edilen bir başka konudur. Kliniğimizde uygulanan skleroterapi seansı yaklaşık 30-45 dakika sürmektedir. Seans sonrasında tedavi olan hasta kliniğimizden yürüyerek işine ve evine gidebilmektedir.

Skleroterapi ile varis tedavisi sonrasında damarların yapışarak kapanmasını sağlamak için düşük basınçlı varis çorabı giyilmesi gerekmektedir. Hastaya tedavi sorasında yaklaşık 3 gün boyunca çorabı giymesi tavsiye edilir. Tedavi sonrasında ertesi gün banyo yapılmasında sakınca yoktur.

Skleroterapi sonrasında tedavi yapılan yerlerde hafif yanma görülebilir. Kızarıklıkların görülmesi mümkündür. Tedavide kullanılan ilacın dokuların arasına sızmaması için gereken tüm önlem alınır. Ancak tedavi sırasında kısmen sızıntı olabilir. Buna bağlı olarak da yara açılması mümkündür. Bu ihtimal çok düşük olmakla birlikte daha sonrasında da bu yaralar da geçecektir. Skleroterapi seansları genellikle 1 gün ile 1 hafta arasında yapılmaktadır.

Skleroterapi ile varis tedavisi toplam varis oluşumlarının % 60-80’i tedavi edilir. Kılcal damar varisleri 3-6 haftada, daha büyük varisler ise 3-4 ayda ortadan kalkar.

2. Lazerle Varis Tedavisi

Varisli damarların lazerle tedavisi, varisli damarları tedavi etmenin uygun ve güvenli bir yoludur. Bilimsel olarak bu prosedür, endovenöz lazer ablasyon (EVLA) olarak adlandırılır ve bir lazerin etkisi altında, etkilenen damarın damar duvarının "birbirine yapışması" ve damarın iz bırakmadan kaybolması gerçeğinden oluşur. Bu işlem, bacaklara giden kan akışına zarar vermez çünkü daha derin damarlar normal kan akışını sağlar. Böylece kısa sürede estetik bir kusurdan kurtulmakla kalmaz, aynı zamanda ileride büyük komplikasyonlarla dolu bir hastalığı da tedavi etmiş olursunuz.

Steril bir ortamda lazerle varis tedavisi uygulanır. Hasta ameliyat masasına uzanır, müdahale yeri mutlaka antiseptik ile temizlenerek hazırlanır. Bundan sonra, radyoloji uzmanı doktor lazerin yerleştirildiği yeri ve varisli damarın seyrini gösteren bir işaret yapar. Prosedür belirli bir algoritmayı takip eder:

Doktor, ultrason makinesinin kontrolü altında özel bir iğne ile damarın delinmesini sağlar. Duygular normal intravenöz enjeksiyondan farklı değildir. Bu iğne yardımıyla damar içine kateter yerleştirilir.

Kateterin etrafındaki dokuya anestezik enjekte edilir. Bu, ağrıyı önler ve lazer radyasyonuna maruz kalma alanını sınırlar. Lazer fiberi, kateter yoluyla varisli vene yerleştirilir. Doktor, bir ultrason probunun kontrolü altında bir lazer fiberini safenofemoral bileşke ya da safenopopliteal bileşkeye kadar ilerletir.  Bu, prosedür üzerinde maksimum kontrol sağlar. Tümesan anestezi damar etrafına yapıldığı için lazerle dokuların yanmaması sağlanır. İşlem, lazer fiberi damarı yakarken fiberi geri çekerek yapılır.

Lazer fiberi ve kateter, giriş yerinden çıkarılır. Delinme bölgesi antiseptik bir çözelti ile temizlenerek kapatılır. Bacak üzerine kompresyon çorabı giydirilir veya bandaj uygulanır. Müdahaleden hemen sonra hasta en az 40-60 dakika kalkıp yürümelidir. Bu, kanın sağlıklı damarlardan yeniden dağılımını sağlar ve derin damarlar yoluyla kan dolaşımını uyarır.

• Hasta Hazırlığı: Hasta, lokal anestezi altında veya sedasyonla rahatlatılarak hazırlanır.
• Rehberlik İle Lazer Fiberinin Yerleştirilmesi: Genellikle ultrason rehberliğinde, ince bir lazer fiberi varisli damar içine yönlendirilir.
• Lazer Enerjisinin Uygulanması: Lazer fiberi damar içinde ilerledikçe, lazer enerjisi kullanılarak damarın iç yüzeyi ısıtılır. Bu ısı, varisli damarın kapanmasına neden olur.
• Damarın Kapatılması: Lazerin uygulanması sonucunda damar içindeki kan pıhtılaşır ve varisli damar kapanır.
• İşlem Sonrası Bakım: Genellikle hasta, işlemden hemen sonra günlük aktivitelerine dönebilir. Varis çorapları gibi kompresyon giyimleri önerilebilir ve bir süre sonra hasta normal aktivitelerine geri dönebilir.

Endovenöz Lazer Ablasyonunun Avantajları

• Minimal invaziv olması: Kesik veya dikiş gerektirmez.
• Hızlı iyileşme süreci: Genellikle hasta aynı gün veya birkaç gün içinde normale dönebilir.
• Etkili sonuçlar: Damarın kapatılması, varis semptomlarını hafifletebilir ve görünümünü düzeltebilir.

4. Cerrahi Müdahale ile Varis Tedavisi

Büyük ve derin varisler için cerrahi müdahale gerekebilir. Bu işlem genellikle damarın çıkarılması (flebektomi) veya bağlanması (ligasyon) içerebilir.

5. Venöz Stent

İleri durumlarda, büyük damarların açık kalmasını sağlamak için stent yerleştirilebilir.

Venöz Yetmezliği Tedavisi

Varis hastalığı tedavi edilirken altta yatan yüzeyel venöz yetersizliğin (aksiyel ya da trunkal reflü) tedavisi, problemin çözümünde en etkin yöntemdir.

Doppler ultrasonda trunkal vende dilatasyon yani genişleme ve reflü varlığı, hastada bu venöz yetmezlik sonucu oluşan semptomların varlığı tedavi endikasyonunu oluşturmaktadır.

Yüzeyel venöz yetersizliğin tedavi ile ortadan kalkması sonucunda varislerde gerileme beklenmektedir. Varislere bağlı semptomların ve kozmetik problemlerin tam olarak giderilmesi için sıklıkla, trunkal reflüye yönelik tedaviyle aynı zamanda ya da ayrı bir seansta skleroterapi de uygulanmaktadır.

Perforan venlerdeki dilatasyon ve yetersizlikler, yüzeyel venöz yetersizlikten kaynaklanabildiği gibi izole de gelişebilmektedir. Ancak perforan ven yetersizliği sıklıkla trunkal venöz yetersizlikle birlikte oluşur. Bu nedenle varislerin ve yüzeyel venöz yetersizliğin tedavi edilmesi dolaylı olarak genişlemiş perforan venleri de geriletebilmektedir. Ancak izole yetersizlik olan nadir durumlarda, perforan venlere yönelik tedavi de gerekebilmektedir.

Trunkal (Vena Safena Magna ve Vena Safena Parva) Reflü Tedavisi: Günümüzde VSM, VSP, ALTD ve PMTD reflüsünde en sık tercih edilen tedavi seçenekleri; konservatif tedavi, termal ablasyon, cerrahi tedavi ve skleroterapidir.

Konservatif Tedavi: Venöz yetersizlikte uygulanan konservatif tedavi temel olarak basınçlı varis çorabı kullanımıdır. Genel olarak grade 1 (18-23 mmHg) haf basınçlı çoraplar yeterlidir. Çorap dışında bu hastalarda bacak elevasyonu, egzersiz, kilo verme fayda sağlamaktadır. Ancak bu tedavi, altta yatan temel problemi düzeltmediği için sadece destek tedavidir; temel tedavi yöntemi olarak yeterli değildir. Reflünün gerilemesini sağlamaz ancak hastanın şikayetlerinde gerileme sağlar. Bu nedenle, safen ven tedavisi gereken, VSM veya VSP ablasyonuna uygun olan hastalarda, tek başına veya ilaç eklenerek kompresyon tedavisi verilmesi yeterli değildir.

Cerrahi Tedavi: Yüksek ligasyon ve safen stripping, mini flebektomi yapılmaktadır. Yaklaşık 90-100 yıldır vena safena parva ve magnanın genişlemeleri ve yetersizliğinde standart tedavi yöntemi olarak uygulanmıştır. Kasıktan veya diz arkasından oldukça geniş bir kesi yapıp safen venin proksimalinin bağlanmasını ve distalinin koparılarak çıkarılmasını içeren bir tedavi şeklidir. Günümüzde cerrahi tedavi, yerini termal ablasyona bırakmış durumdadır.

Genel olarak amaç safen venin iptal edilmesidir ancak cerrahi tedavide komplikasyon oranları, ameliyat sonrası gereken uzun yatak istirahati (yaklaşık 1 ay) yara iyileşmesinin uzun sürmesi, iyileşme süresi ve tekrarlama sıklığı oranları cerrahi tedavide daha yüksektir.

Varis Tedavisini Hangi Doktor Yapar?

Günümüzde varis tedavisini ameliyatsız şekilde girişimsel radyoloji uzmanı doktorlar ultrason yardımıyla gerçekleştirmektedir. Geçmişte varis ameliyatı kalp damar cerrahı doktorlar tarafından yapılırken girişimsel radyoloji uzmanları tarafından geliştirilen yöntemler ile varis ameliyatına artık gerek kalmamıştır. Bu nedenle varis ameliyatı olmak ya da ameliyatsız varis tedavisi olmak arasındaki kararı verdiğinizde ameliyatsız varis tedavisi için bir girişimsel radyoloji uzmanına başvurmalısınız.

Varis Sadece Estetik Bir Sorun Değildir!

Varisler yıllarca görünüm dışında bir şikâyete yol açmadan kalabilir. Ancak zamanla varisler ağrılı hale de gelebilir. Bacaklarda şişme ve bir süre sonra kronik toplardamar (venöz) yetmezliğine dönüşebilir.

Varisli olan damarda kan pıhtısı oluşabilir ve tromboflebit olarak bilinen bu durum bacakta ağrı, şişme ve kızarıklığa, hatta akciğerlere giderek emboli ve ölüme neden olur. Varis hastalığının tedavisinde temelde iki yöntem benimsenmiştir.

EVLA-Endovenöz lazerle varis tedavisi varisleşen toplardamarın kan alma iğnesi gibi bir iğneyle, kesi-dikiş olmadan kapatılıp çıkılması işlemidir. Hasta yürüyerek gelir, yürüyerek gider.

Güzellik Merkezlerinde Varis Tedavi Edilmez!

Cilt yüzeyinden görülen kılcal varisler çoğu zaman bacaklardaki estetik bir sorun olarak kabul edilir ve güzellik merkezlerinde yok edilmeye çalışılır. Ancak bunu yapmak yarardan çok zarar getirir. Bu nedenle kılcal varislerin görülmesi halinde mutlaka bir radyoloji uzmanı doktora görünmekte ve varis muayenesi olmakta yarar vardır.

Varis Çorabı Tedavi İçin İşe Yarar mı?

Yukarıda da açıkladığımız gibi varis basınç altında genişlemiş bir plastik hortuma benzeyen damarların kanı kalbe taşıyamaması olarak ifade etmiştik. Varis çorabı bu genişlemiş damarların dışarıdan baskı ile sıkıştırılması ve kirli kanın kalbe taşınmasına yardımcı olan bir araçtır. Varis çorabı varisleşmiş damarları iyileştirmez fakat varise bağlı şikayetleri hafifletmeyi sağlayabilir. Varis çorabı varisi iyileştirmez.

Varis İlaçla Tedavi Edilir mi?

Varis ne yazık ki ilaçlarla tedavi edilemeyen bir hastalıktır. Varis ilacı diye piyasada satılan ürünlerin çok büyük bir bölümü varislerde büzüşmeye yardımcı olan ilaçlardır. Ancak bu ilaçların etkinliği varisleşmiş damarların kalıcı olarak büzüşmesini ya da eski haline gelmesini sağlamaya imkan vermez. Bu nedenle varis ilaçlarından çok büyük beklenti olmamalıdır.

Varis Kremle Tedavi Edilir mi?

Varis kremi bize en sık sorulan ürünlerdendir. Ancak varis ilaçla tedavi edilemediği gibi kremle de tedavi edilemez. Bize tedavi olmak için gelen hastalarımızın çok büyük bir bölümü bize tedavi için gelmeden önce mutlaka varis kremi kullanmış kişilerdir. Varis kremi piyasada çok bulunan bir ürün olmasına rağmen hiçbir tedavi edici özelliği yoktur. At kestanesi kremi, Kırmızı asma yaprağı kremi, Varicose Vein Defense Cream, Bitkisel varis kremi adı altında satılan ürünlerin hiçbiri bilimsel olarak kanıtlanmış ilaçlar değildir.

Varisler tedavi edilmezse ne olur?

Varisler tedavi edilmez ise bacaklarda venöz yaralar oluşabilir, pıhtı oluşabilir, oluşan pıhtılar kalbe oradan da akciğere atabilir. Bu da düşünülenden daha büyük sorunlara neden olubilir. Bu nedenlerle varis hastalığı tedavi edilmelidir.

Varis Kendiliğinden Geçer mi?

Varis, bacak toplardamarlarının plastik bir hortumun yüksek basınç altında balonlaşmasına çok benzer. Balonlaşmış ya da her yerinde genişlemiş damarların yeniden eski haline gelmesi mümkün değildir. Bu nedenle varis oluşmuş ise mutlaka tedavi olunması gereklidir.

Bazı durumlarda kapakçıkların tedavi edilebileceği gibi bir yargı vardır. Ancak venöz damarlarda bu mümkün değildir, kapakçıklar genişlediyse damar da genişlemiştir. Mutlaka o damarın iptal edilmesi gerekir.