İÇ VARİS

Varis, kelime anlamı olarak, genellikle bacakta oluşan toplardamar genişlemesidir. Bacaktaki yüzeysel, yedek toplardamarların genişlemesini tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

Genişleyen toplardamarın içindeki kapakçıklar, damarın genişlememiş haline göre dizayn edildiği için, damar genişlediğinde fonksiyon göremez hale gelir. Damar içinde yukarı doğru gitmesi gereken kirli kan aşağı doğru gider. Bunun sonucu olarak da bacakta ağrı, kramp, renk değişikliği, en sonunda da yaralar gelişmeye başlar.

Derin toplardamarlar, bacaktaki kirli kanın %90-95’ini sistemik dolaşıma götüren, popliteal ven, derin ve yüzeyel femoral ven adını alan, kasıkta ana femoral ven olarak birleşen büyük toplardamarlardır. Bu derin toplardamarlar, diz arkasında ve kasıkta yedek toplardamar olarak tanımlanan küçük safen ven (vena safena parva) ve büyük safen ven (vena safena magna) ile birleşirler.

Derin toplardamarlarda uzun süreli yatmayı gerektiren büyük ameliyatlar, büyük trafik kazaları, kan pıhtılaşma bozukluğu vs. gibi nedenlerle pıhtı oluşabilir, buna tromboz denir. Yani halk arasındaki deyimle damar tıkanıklığı gelişmiştir.

Kan sulandırıcı ilaçlar ve varis çorabı verilir, toplardamarın açılması sağlanmaya çalışılır. Toplardamar açıldıktan sonra da bir daha eski esnekliğini ve fonksiyonun kazanamaz, kapakçıklar da hasar görmüştür. Buna da Derin Venöz Yetmezlik denir.

Derin Venöz Tromboz (DVT) ve sonrasında gelişen "derin venöz yetmezlik" iç varis değildir.

İç varis nedir?

Halk arasında iç varis denilen hastalık, bacaktaki yedek damar denilen vena safena magna’nın ya da küçük safen denilen vena safena parva’nın genişlemesi, fonksiyon görememesi halidir. Çoğunlukla yılanvari kıvrıntılı damarlarla beraber görülmesiyle beraber bazen dışarıdan hiç görülmeyebilir.

Sadece ağrı, kramp şikayetleri ile hasta kliniğe başvurabilir. Bu nedenle bacak ağrısı olan her hastanın ayakta bilateral venöz doppler ultrason ile değerlendirilmesi gerekmektedir.

Gevşemeye başlar ve sonra eski haline dönmekte zorlanır. Bunun sonucu olarak içteki kapakçıklar, kirli kanı yukarı doğru iletmeye çalışırken, eskiye göre genişlemiş bir damarda çabaladıklarından başarısız olurlar. Kirli kan, kapakçıklar yardımıyla yukarı iletileceğine ayakta uzun süre kalma, karın içi basıncın artması gibi nedenlerle ayak bileğine doğru gitmeye başlar.

Bacaktaki temizlenmesi gereken metabolitler artar; ağrı, renk değişikliği, pıhtı ve ayak bileğinde yaralar oluşabilir.

İç varis belirtileri nelerdir?

İç varis olduğunda hastanın bacağında huzursuzluk hissi, akşama doğru artan bacak ağrıları, zaman zaman artan kaşıntılar meydana gelir.

İlerleyen zamanda bacakta kıvrıntılı damarlar, lokal veya yaygın kılcal damarlar, bacakta renk değişikliği, ayak bileğinde yaralar meydana gelebilmektedir. Bacak ağrısı, varis hangi bacaktaysa genellikle o tarafta olmaktadır. Ancak bazen her iki bacakta da varis görülebilmektedir.

İç varis olduğunu nasıl anlarız?

Hastanın dışarıdan görülen kıvrımlı damarlarının olması her zaman iç varis belirtisi olmadığı gibi dışarıdan görülen hiçbir damar olmaması da iç varis olmadığını düşündürmez.

İç varis olup olmadığı, "Bilateral Ayakta Venöz Doppler Ultrason" yapmadan çok mümkün olmaz. Ancak hasta bacak ağrısı, huzursuz bacak, akşama doğru bacaklarda artan dolgunluk hissi, dışarıdan görünen damarlar gibi şikayetleri varsa mutlaka bu konula ilgilenen bir uzmanla görüşmelidir.

İç varis, dış varisten farkı nedir?

Halk arasında dışarıdan görünen genişlemiş damarlara ve kılcal ince damarlara dış varis; görünmeyen ama şikayetlere neden olan damarlara iç varis denilmektedir. Dışarıdan görünen dış varis denilen genişlemiş damarlar, aslında iç varis denilen damarların dalları ya da uç noktaları olabilmektedir.

Bazen de hastanın bacakları yağlı ise ya da varis gelişmiş olan "safen ven" nispeten derin yerleşimliyse dışarıdan hiç görünmeyebilir. Aslında iç varis ve dış varis denilen damarların ikisi de tedavi edilebilir damarlardır.

İç varis tehlikeli mi?

İç varis tehlikelidir. Çünkü damar genişlemiştir, içinde kirli kan beklemektedir ve bunun sonucunda pıhtı oluşabilir. Pıhtı, bacakta ne kadar üst seviyede oluşursa, sistemik dolaşıma ve dolayısıyla akciğere gitme ve sıkıntı yaratma ihtimali o kadar artar.

İç varis nasıl iyileşir?

İç varis kendiliğinden iyileşmez. Dışarıdan sürülen kremlerle, varis çorabı kullanmakla, ilaç kullanmakla iyileşmez. İç varisin ameliyatsız yöntemlerle tedavisi sonrası hastanın ilk olarak ağrısı geçer, 1 ay varis çorabı kullanır. Kesi dikiş olmadan hızlıca iyileşir.

İç Varis Tedavisi

İç varis, teknolojinin de imkanları kullanılarak, ameliyatsız olarak EVLA (EndoVenöz Lazer Ablasyon) yani derin lazerle ya da damarın iç yüzeyini yakan radyofrekans, buharla varis tedavisi vs gibi yöntemlerle damarın iç yüzeyini yakarak tedavi edilebilir.

İç varis tedavi edilmezse ne olur?

İç varis tedavi edilmezse kötü görünmesinden öte ilerleyebilir, içinde pıhtı oluşabilir. Bu pıhtı lokal olarak ağrı yapabileceği gibi akciğerlere gidebilir, çok sıkıntılı sonuçlara yol açabilir.